Bệnh nhân Hứa Thị Y..61 tuổi đến thăm khám tại BV K trong tình trạng tức ngực kéo dài, đau lưng và vai tay trong gần một năm, đã điều trị nhiều nơi nhưng không hiệu quả. Qua chụp cộng hưởng từ cho thấy có khối u từ trong ống sống ngực T2T3 của bệnh nhân đã phát triển vào trong lồng ngực với kích thước lớn 6cm x 5 cm. Khối u này đã phát triển vào trung thất sau ăn sát hõm đỉnh lồng ngực, đè đẩy vào bó mạch thần kinh cánh tay, đặc biệt là tĩnh mạch dưới đòn trái.
Các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân Y. bị khối u thần kinh tủy sống. Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật để loại bỏ khối u nhằm giải phóng chèn ép tủy và chèn ép khoang trung thất.
Hai kíp phẫu thuật và 6 tiếng đồng hồ và những phút “cân não” chọn đường mổ an toàn
Sau khi hội chẩn các chuyên gia ung bướu trong bệnh viên, các bác sĩ nhận định đây là ca mổ phức tạp vì khối u hình quả tạ vừa nằm trong ống tủy ngực vừa nằm trong lồng ngực liên quan đến nhiều chức năng quan trọng như: vận động, cảm giác, đại tiện, phổi, buồng tim, các tĩnh mạch và động mạch lớn xuất phát từ tim. Việc lựa chọn đường mổ cũng được tính toán kỹ nhằm đảm bảo lấy toàn bộ khối u và đảm bảo an toàn cho người bệnh.
Theo ThS.BS Nguyễn Đức Liên- Trưởng Khoa Ngoại Thần kinh- BV K, trước đây với những ca bệnh như trường hợp của bệnh nhân Y, BV K thường phải phối hợp với những khoa hoặc trung tâm phẫu thuật thần kinh của một số BV khác để tiến hành phẫu thuật. Tuy nhiên từ đầu năm 2017, khi khoa Ngoại thần kinh của BV K được thành lập đã tạo nên bước chuyển mới trong việc điều trị những khối u liên quan đến thần kinh, đặc biệt là những tổn thương phức tạp như trên, liên quan đến nhiều chuyên ngành.
Phim chụp vị trí của khối u trong tủy sống và lồng ngực của bệnh nhân Y. Ảnh:BVCC
Ca phẫu thuật cho bệnh nhân Y. được chia thành 2 kíp phẫu thuật. Kíp 1, tiến hành phẫu thuật lấy khối u ở trong tủy sống và lỗ liên hợp, do ThS.BS. Nguyễn Đức Liên và các cộng sự thực hiện.
Để tiến hành phẫu thuật, các bác sĩ đã phẫu tích vào phía sau cột sống, lấy bỏ toàn bộ khối u trong tủy dưới kính hiển vi, bảo vệ toàn bộ tủy sống và các cấu trúc thần kinh xung quanh, sau đó nẹp cố định cột sống (do khối u đã ăn mòn cuống sống một bên).
“Các bác sỹ đã tiến hành mổ cột sống mở cung sau đốt sống D2, do nguy cơ biến chứng cỏ thể gây liệt tủy vì vậy ekip đã tiến hành phẫu tích hết sức cẩn thận, tỉ mỉ, tinh tế để loại bỏ hoàn toàn khối u nằm trong ống tủy”- ThS.BS Nguyễn Đức Liên nói
Tiếp đó, kíp 2 do TS Nguyễn Khắc Kiểm, Phó trưởng Khoa Ngoại lồng ngực thực hiện đã tiến hành phẫu thuật lấy phần u nằm trong lồng ngực . Ở thì 2 e kip đã mở ngực lấy bỏ khối u nằm trong trung thất, vì khối u dính vào bó mạch thần kinh cánh tay nên có thể làm tổn thương đám rối cánh tay hoặc ra tĩnh mạch dưới đòn trái, đòi hỏi các phẫu thuật viên phải dày dạn kinh nghiệm.
Sau 6 giờ phẫu thuật, ca mổ đã thành công, bệnh nhân tỉnh trở lại cử động hai chân bình thường, và tự thở bình thường.
Được biết, đây là khối u lành tính, bệnh nhân có thể chữa khỏi bằng phẫu thuật. Bệnh nhân ra viện sau 7 ngày điều trị, đi lại bình thường và trở lại cuộc sống sinh hoạt hàng ngày.
Bệnh nhân Hứa Thị Y. tươi cười trước khi ra viện
Triệu chứng lâm sàng của bệnh u nằm trong tủy sống là gì?
Theo TS Nguyễn Khắc Kiểm, đây là ca phẫu thuật phức tạp, các bác sĩ cần có trình độ tay nghề cao, phẫu thuật tỉ mỉ và cần có sự phối hợp giữa các bác sĩ ngoại thần kinh, ngoại lồng ngực, gây mê hồi sức vì chỉ cần có một sơ xuất nhỏ có thể ảnh hưởng đến tính mạng hoặc gây biến cố liệt vận động cho bệnh nhân.
“Theo thống kê, trường hợp khối u nằm trong ống tủy phát triển ra ngoài trung thất (u rễ thần kinh - Dumbell) tại tủy ngực rất hiếm gặp, chỉ ≈ 2% nhưng tổn thương thường phức tạp nặng nề, có thể dẫn tới các rối loạn cảm giác, vận động thậm chí liệt 2 chi do khối u chèn ép tủy”- TS Kiểm cung cấp thông tin.
Còn Ths.Bs. Nguyễn Đức Liên cho biết, u tủy là khối u có triệu chứng khởi phát khá kín đáo và tiến triển chậm, dễ bị bỏ qua trong giai đoạn đầu. Vì đa số u trong tủy sống phát triển chậm ở giai đoạn đầu bệnh nhân thường nghĩ do các nguyên nhân thông thường như đau lưng do thoái hóa.
Hình ảnh khối u sau khi được các bác sĩ "bóc" ra khỏi cơ thể bệnh nhân Y Ảnh BVCC
Theo BS Liên, các triệu chứng lâm sàng sớm của bệnh u trong tủy sống gồm đau cột sống, đi lại khó khăn thoáng qua. Khi u phát triển đủ lớn thường gây các rối loạn chức năng thần kinh như rối loạn cảm giác, rối loạn vận động, rối loạn cơ tròn (gây tiêu, tiểu khó, táo bón), co cứng cơ, teo cơ và các triệu chứng khác. Trường hợp khối u ở cột sống ngực có thể gây ra đau ngực, hoặc ho kéo dài nếu khối u phát triển vào lồng ngực.
“Do vậy, khi có các triệu chứng tái diễn nhiều lần, người bệnh cần đến thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời”- ThS.BS Nguyễn Đức Liên khuyến cáo.
Thái Bình